Rengarenk, karnaval havasına bürünmüş alanlar ve bu alanlara gerçek rengi veren çocuklar, gençler… Hayal edildiğinde bile mükemmel bir görüntü ile karşılaşılan durumun içerisine bilim, teknoloji, sanat ve biraz da matematiği ekledik mi ortaya harika sonuçlar çıkıyor. ‘Nedir bu ‘harika, mükemmel’ diyerek bitiremediğiniz konu?’ Derseniz işte karşımıza burada Bilim Şenlikleri çıkar.
Çocukların özellikle algılarının en çok açık olduğu ilkokul ve ortaokul dönemlerinde bu tarz bilim şenlikleri ile buluşturulması son derece önemlidir. Bilim şenlikleri sırasında çocukların keşfedebileceği ve merak edebileceği onlarca farklı alan bulunmaktadır. Çocukların dikkatini çekebilecek bir şekilde hazırlanan ve sunulan çeşitli bilim, sanat, teknoloji atölyeleri ve etkinlikleriyle buralardaki asıl amaç çocukların dikkatlerini doğru alanlara çekip içlerindeki minik mucitleri ortaya çıkarmaktır.
Her çocuğun içerisinde keşfedilmeyi bekleyen, neredeyse hiç işlem görmemiş elmaslar bulunur. Bu elmasların nerede nasıl ortaya çıkacağını nasıl bilebiliriz? Belki gün içerisinde bilim şenliğini ziyaret eden binlerce çocuktan bir tanesi burada katılmış olduğu bilim atölyesinde yaptığı etkinlik ile ileride bir bilim insanı olmaya karar verecek. Belki sanat atölyesine ziyarete gelen çocuklardan bir tanesi bu zamana kadar görmüş olduğumuz en iyi sanatçılardan bir tanesi olacak. Bunu bilemeyiz; fakat içlerindeki bu gizli hazineleri bulmalarına ve işlemelerine yardımcı olabiliriz. Çocukların içlerindeki elmasları işleyecek olanlar da bizzat kendileridir. Bu sebeple bizler onlara doğru ortamı ve imkanları sunarak rehberlik etmeliyiz.
Kısa bir cümle ile bilim şenlikleri:
‘Bilim şenlikleri, genç neslin kendini bulmasına yardımcı olacak bir pusuladır.’ Tek bir cümle dahi bilim şenlikleri hakkında bize fikir veriyor fakat burada bırakmayacağız elbette. Yazımızın devamında bilim şenlikleri ile ilgili merak ettiğiniz soruların cevaplarına ulaşabilirsiniz. Keyifli okumalar!
TÜBİTAK Bilim Fuarlarını Destekleme Programı
TÜBİTAK, bilim fuarlarını destekleme amacı ile bu bilim fuarlarını, şenliklerini düzenleyen kurumlara 100.000 TL’ye kadar bir destekte bulunuyor. Bu destekten bilim şenliklerini düzenleyecek olan belediyeler, Milli Eğitim Bakanlıkları ve okullar yararlanabilmektedir. Sizler de bilim şenlikleri düzenleyeceğiniz takdirde TÜBİTAK’ın sunmuş olduğu bu destekten yararlanabilirsiniz.
Bilim Şenlikleri Hangi Yaş Gruplarına Uygundur?
Bilim şenlikleri bünyesinde düzenlenen etkinlikler genel olarak ilkokul- ortaokul çağındaki çocuklara hitap etmektedir. Bu kitleye ek olarak düzenlenen bilim şenliklerinin liselere de hitap ettiğini söyleyebiliriz; fakat bu hitap diğer ilkokul- ortaokul grubuna oranla daha azdır. Bilim şenliklerindeki hedef kitlemiz 7-14 yaş arası çocuklardır diyebiliriz.
Bilim Şenlikleri İçerisinde Ne Var?
Bilim şenlikleri içerisinde ne var sorusuna detaylı bir açıklama sunmak gerekir. Bu sebeple bu soruyu maddeleme halinde açıklayabiliriz. Bilim şenlikleri içerisinde:
Bilim Yarışmaları
Bilim yarışmaları bilim şenliklerinin olmazsa olmaz parçalarından biridir. Birbirinden parlak fikirlerden ortaya çıkmış icatlar ve mucitleri bilim şenliklerinde düzenlenen yarışmalar ile buluşlarını tanıtabilme imkanına sahip olurlar.
Atölyeler
Bilim şenlikleri içerisinde onlarca farklı atölye etkinliği düzenlenmektedir. Mutlaka şu atölyeler olur dememize gerek yoktur. Burada çocukların ilgisini çekebilecek birçok farklı atölye oluşturulabilmektedir. Atölyelerin herhangi bir sınırlaması bulunmamaktadır. Robot yapma, robotik kodlama, kimya, sabun yapma, parfüm yapma, elektrik, arkeoloji, biyoloji, havacılık, akıl oyunları, astronomi ve daha birçok atölye bilim şenliklerinde çocuklarla buluşabilmektedir.
Atölyeler bilim şenliklerinin düzenlendiği noktaya göre açık veya kapalı alanlarda yapılabilirler. Atölyelerin düzenlendiği alanlar genel olarak üç tarafı ve üzeri kapalı çadırlar şeklinde olsa da stantlar şeklinde üzerleri açık olan alanlarda da atölye çalışmaları yapılabilmektedir. İki alternatifin de kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır elbette. Açık alanda yapılan atölyeler daha hoş olsa da hava koşullarından etkilenmeye müsaittir. Beklenmeyen bir yağmurun ardından atölyeler yarıda kalabilir ve karışıklıklar yaşanabilir. Kapalı yani çadırlar içerisinde gerçekleşen atölyelerde ise çadırın boyutuna göre belirli oranda katılımcı kabul edilebilir; ancak üzeri kapalı olduğu için kötü hava koşulları yaşanması halinde çok fazla etkilenmez.
Bilim şenliklerinde düzenlenen atölye çalışmaları her çocuğa ulaşabilmek adına belirli bir süre içerisinde gerçekleştirilir. Bu süre genel olarak en az 45 en fazla 1,5 saatlik atölye çalışmalarına tekabül eder. Atölye çalışmasına alınan çocuklarla keyifli vakitler geçirdikten sonra diğer çocukların da aynı imkanlardan yararlanabilmesi adına böyle bir süre kısıtlaması gereklidir.
Atölye çalışmalarında yapılan atölye çalışmasına göre çocuklar kendi ürettikleri ürünü evlerine götürebiliyorlar. Bu yapılan atölye çalışmasına göre değişiklik gösteriyor; çünkü bazı atölyeler yalnızca deneyimden oluşabilir. Örneğin bir kimya atölyesinde yapılan deneyde çocuklar orada bulunan malzemelerle deneylerini gerçekleştirir ve çalışma sonrasında yanlarında herhangi bir şey götürmezler. Bir sabun yapma atölyesinde ise çocuklar yapmış oldukları sabunları yanlarında götürebilirler. Buradaki asıl amaç çocukların kendilerinin emek vererek ortaya koydukları ürüne sahip olması ve ürettiklerine değer vermesini sağlamaktır.
Amatör Müzik Grupları
Bilim şenliklerinin olmazsa olmazları arasında şüphesiz sahne gösterileri vardır. Şenliğin yapılacağı alana büyük bir sahne kurulur. Bu sahnede fırsat verilmesi gereken genç yeteneklere de kendilerini tanıtabilme imkânı sunulur. Amatör müzik grupları bu sahnelerde ağırlanabilir. Hem bilim hem de müzik aynı alanda buluştuğunda adeta bir karnaval havasında devam eden bir bilim şenliği içerisinde kendinizi bulabilirsiniz.
Bilim Şovları
Bilim şenliklerinde yukarıda da bahsettiğimiz gibi sayısı bir hayli fazla olan birçok atölyeler bulunmaktadır. Bu atölye çalışmaları aynı anda belirli sayıdaki katılımcıyı bünyesinde ağırlayabilir. Bilim şenliklerinin yapıldığı alana kurulan sahnede yapılan bilim şovları ise aynı anda binlerce kişiye müthiş bir deneyim sunabilir.
Bilim şovları, dışarıdan bakıldığında bir illüzyon gösterisi gibi gelebilir; ancak yapılan bu bilim şovları ilginç bilimsel deneylerden oluşmaktadır. Tabi biraz da sahnede süslenerek seyircilere sunulmaktadır. Bilim şovlarındaki asıl amaç bilim şenliklerini ziyarete gelen misafirlerimiz hangi yaştan olursa olsun onlara güzel bir gösteri ile bilim adına güzel deneyimlerle uğurlamaktır.
Bilim Şenliklerinin Faydaları Nelerdir?
Bilim şenliklerinin düzenlendiği çevreye katkıları oldukça fazladır. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
Bilim şenlikleri hedef kitlesi olan çocukların algılarının en yüksek olduğu yaşlarda kendi ilgi alanlarını keşfedebilmelerine zemin hazırlamaktadır.
Bilim şenliklerinde birbirinden ilginç buluşlar sergilenir. Kendi yaş gruplarının ortaya koyduğu projeleri gören diğer çocuklar ise yeni fikirleri ortaya koyabilmek adına fikir üretmeye başlarlar.
Bilim şenlikleri sayesinde çocuklar günlük hayatta ellerinin altında olan ürünlerin nasıl üretildiği, hangi aşamalardan geçtiği hakkında bilgi sahibi olurlar. Bu da ürünlerin prensiplerini öğrendiği için çocuklara onu geliştirebilme imkânı sunar.
Bilim şenlikleri halkın ilgisini bilim ve sanata yönlendirmesini sağlar. Böylece daha üretken ve düşünen bir halkın ortaya çıkması desteklenmiş olur.
Çocuklar bilim şenliklerinde katıldıkları atölyelerde bir şeyler üretme ve başarma duygularını yaşarlar. Üretme ve üretim sonucunca başarma duygusu çocukların gelişimsel süreçleri için son derece önemlidir. Bu sayede daha özgüvenli, kendine inanan nesiller yetişmesine yardımcı olunur.
Bilim şenlikleri mükemmel bir öğrenme ortamıdır. Öğrenciler bu zamana kadar ders kitaplarında gördükleri deneyleri bizzat deneyimleme imkanına da sahip olurlar.
Bilim şenlikleri öğrenciler için aynı zamanda bir pekiştiricidir. Derslerde görmüş oldukları konuları burada pekiştirir ve üzerine daha da fazla bilgi katabilirler. Aynı zamanda bu bilgiler pekiştiği için kalıcı bilgi olarak hafızalarında yer edinir.
Bilim şenlikleri parlak fikirleri parıldadığı bir organizasyondur. Bu sayede çocuklar da kendilerini keşfedebilir ve yeni fikirlerini, buluşlarını ortaya koyabilirler.
Bilim Şenlikleri Ne Kadar Sürüyor?
Bilim şenlikleri çevredeki tüm halka ulaşabilmesi adına en az 2 gün olacak şekilde düzenlenen organizasyonlardır. Genel olarak 2 günlük bilim şenlikleri hafta sonu düzenlenirler. Okulların daha rahat bir şekilde katılım sağlayabilmesi için bu süre Perşembe, Cuma, Cumartesi, Pazar olacak şekilde 4 gün olarak da belirlenebilir.
Bilim Şenliklerine Dışarıdan Farklı Kurumlar da Katılabilir mi?
Bilim şenlikleri sınırı olmayan bir organizasyondur. İçerisine bilim, sanat ve teknoloji alanında çocuklara fayda sağlayabilecek her türlü etkinlik katılabilir. Bu etkinlikler içerisinde farklı kurum ve kuruluşlar da yer alabilirler. Örneğin bir enerji firması bilim şenlikleri içerisinde çocuklara enerji tasarrufunu anlatabileceği atölyeler düzenleyebilir. Başka bir örnekte şehrin suyunu sağlayan kuruluş, çocuklara bilim şenliklerinde suyun önemini anlatabilir ve bunun için çeşitli etkinlikler, gösteriler düzenleyebilir.
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz örnekler onlarca hatta yüzlerce farklı örnekle çeşitlendirilebilirler. Burada önemli olan sizin çocuklar için ne yapmak istediğinizdir. Çocuklarımız bizim yarınımızdır. Yarınımız için bugünden çalışmalı ve daha aydın bir gelecek için hepimiz elimizi taşın altına koymalıyız.